آتش‌نشانی یا اطفا حریق، مجموعه اقداماتی است که برای مقابله با آتش انجام شده و شامل خاموش کردن، کنترل و یا هدایت آتش‌های ناخواسته می شود. اهداف آتش‌نشانی حفاظت از سلامت افراد، جلوگیری از آسیب به اموال و حفاظت از محیط زیست است.

در همه کشورها سازمان آتش نشانی وجود دارد که وظیفه مقابله با آتش، سوانح و حوادث مختلف را برعهده دارد. آتش نشان فردی است که انواع مهارت های اطفا حریق و عملیات امداد و نجات را دارد. او از افراد و اموال آنها در برابر آتش و سایر خطرات محافظت کرده و در شرایط اضطراری به آنان کمک می کند. همچنین درباره مسایل ایمنی به افراد آموزش و مشاوره می دهد. (دوره اصول آتش نشانی در تبریز)

فهرست مقاله

تاریخچه آتش نشانی از کجا شروع شد؟

از زمانی که انسان آتش را کشف کرد، برای مهار آتش هم مبارزه کرده است چون گسترش آتش در هر صورت آسیب زننده است. شاید اولین سازمان ها در تاریخچه آتش نشانی همان افرادی باشند که به هنگام وقوع حادثه به کمک یکدیگر می‌رفتند.

اولین تشکیلات آتش نشانی رومی توسط مارکوس کراسوس ایجاد شد. او بعد از اینکه مشاهده کرد که یکی از ساختمان های معروف روم در حال سوختن است و هیچ تیم قوی و با تجربه ای برای مهار کردن آتش وجود ندارد.تصمیم جدی و قاطعانه ای برای تاسیس یک تیم آتش نشانی گرفت. (دوره اصول آتش نشانی در تبریز)(آموزش اصول آتش نشانی در تبریز)

شیوه های اطفا حریق

معمولا مهمترین نکته در هر آتش سوزی، جلوگیری از انتشار آتش است. روش های موجود برای اطفا حریق شامل روش های کلی و عمومی هستند. در کل، برای مهار آتش باید یکی از سه ضلع آتش شامل اکسیژن، حرارت و مواد اشتعال زا را کنترل و محدود کنیم. روش های کلی اطفا حریق عبارتند از: سرد کردن حریق: معمولترین و قدیمی ترین روش برای کنترل و خاموش کردن آتش است که عموما با استفاده از آب انجام می شود.

این روش برای حریق های نوع A مناسب هستند. خفه کردن حریق: خفه کردن حریق به معنی پو شاندن روی آتش با موادی است که مانع از رسیدن اکسیژن به آتش می شوند. اگرچه این روش، برای همه حریق ها مناسب نیست اما برای اکثر آنها کاربرد دارد. این نوع خفه کردن در مواردی که آتش ، اکسیژن تولید می کند (مانند مواد نیتراته و زنجیره های عالی اکسیژن دار) و همچنین در جایی که مواد به سرعت آتش می گیرند، کارایی ندارد. (دوره اصول آتش نشانی در تبریز)

علاوه بر این، موادی که به عنوان پوشش مورد استفاه قرار می گیرند باید سنگین تر از هوا بوده و یا حالت پوششی داشته باشند. مانع شدن یا از بین بردن مواد قابل اشتعال: این روش در آغاز حریق امکان پذیر و عملی است و میتوان برای اطفا حریق ، اقداماتی مانند قطع جریان ، جا به جایی مواد ، رقیق کردن ماده سوختنی و کشیدن دیوار حائل را انجام داد.

کنترل واکنش های زنجیره ای: این روش بسیار پرهزینه و دشوار بوده و در آن از ترکیبات هالن ( مواد هالوژنه از مشتقات۴ CH یا C2H6 می باشند که بجای یک یا چند عنصر هالوژنه (شامل I، Br ،Cl، F) جایگزین شده است . هالن در هنگام اطفاء بدون بجای گذاشتن اثرات تخریبی و باقیمانده بر روی مواد و دستگاه ها می تواند بطور بسیار موثری ایفای نقش نماید . مکانیسم اثر هالن تا حدودی مشابه CO2 بوده و چون سنگین تر از هوا هستند می توانند بسرعت روی حریق را پوشانده و مانع رسیدن اکسیژن گردند. ) و جایگزین های آن و برخی ترکیبات جامد مانند جوش شیرین استفاده می کنند. (آموزش اصول آتش نشانی در تبریز)

انواع حریق ها و تعریف آنها

به منظور سهولت پیشگیری و کنترل آتش سوزی ، حریق ها با توجه به ماده سوختنی به چند دسته تقسیم میشوند که شامل:

حریق دسته A : این نوع آتش سوزی، حاصل سوختن مواد معمولی قابل احتراق ، عموما مواد جامد و دارای ترکیبات آلی طبیعی یا مصنوعی،است که پس از سوختن از خود خاکستر به جا می گذارند. (دوره اصول آتش نشانی در تبریز)

حریق دسته B: این آتش سوزی، به دلیل سوختن مایعات قابل اشتعال یا جامداتی که به راحتی قابلیت مایع شدن دارند ، عموما مواد نفتی و روغنها ی نباتی ،پدید می آید. این حریق عموما، از طریق خفه کردن اطفا می شود .

حریق دسته C: این دسته، شامل آتش سوزی ناشی از گازها یا مایعات یا مخلوطی از آنهاست که براحتی قابلیت تبدیل شدن به گاز را دارند( مانند گاز مایع و گاز شهری) . این گروه، نزدیکترین نوع حریق به دسته B هستند و عموما از طریق خفه کردن و سد کردن مسیر نشت اطفا می شود. (دوره اصول آتش نشانی در تبریز)

حریق دسته D: شامل حریق های الکتریکی است . اما این دسته ،در تقسیم بندی اروپایی شامل گاز های آتش گیر هستند. علاوه بر این، اخیرا دسته جدیدی تحت عنوان K یا F اضافه شده که به علت وسعت حریق ها ،جای خود را باز کرده است . این دسته، به حریق در آشپز خانه و روغن های آشپزی ارتباط دارد

حریق دسته E: این دسته شامل حریق های الکتریکی است که عموما در وسایل الکتریکی و الکترونیکی رخ می دهد (مانند سوختن کابلهای تابلو برق یا وسایل برقی و حتی سیستم های کامپیوتری). نامگذاری این دسته نه بخاطر متفاوت بودن نوع ماده سوختنی بلکه بخاطر مشخصات وقوع ، اهمیت و نوع دستگاهی است که حریق در آنها اتفاق می افتد . راه اطفا این دسته حریق، قطع جریان برق ، خفه کردن حریق با گاز CO2 و هالوکربن است.(دوره اصول آتش نشانی در تبریز)

ایمنی حریق در صنعت

احتمال دارد که کارکنان محیط های صنعتی در معرض مواد منفجره یا قابل اشتعال قرار بگیرند. مجاورت با این مواد می تواند به سوختگی یا دیگر آسیب های مرتبط به آتش منجر شود و سلامت کارکنان را به خطر اندازد. حال ، به منظور آمادگی کارکنان برای مقابله با خطرات چنین مواد و محیطی، آنها باید در زمینه پیشگیری از این خطرات و مقابله به آنها ، در صورت مواجه شدن، آموزش ببینند.

عالل عمده سوانح و حوادث ناشی از کاردر محیط های صنعتی را میتوان به مواردی مانند : تراکم کارکنان در محیط های کاری نسبتا کوچک افزایش قدرت ماشین آلات و تعدد مواد خطرناک افزایش سرعت حرکت ماشین ها و محدود بودن و سرعت کم عکس العمل کارکنان فقدان آموزش کافی برای کار با ماشین آلات خستگی و بی حوصلگی و افزایش اشتباهات کارکنان توجه بیش از حد به افزایش سطح تولید و در نتیجه افزایش ساعت های کاری عدم سرمایه گذاری در سیستم های حفاظتی و برنامه ریزی برای ایمنی کارکنان تعدد ماشین آلات در محیط های کوچک و ایجاد سر و صدای زیاد با وجود اقدامات ایمنی که کارگاه ها و محیط های صنعتی انجام میدهند، اما به نظر میرسد

که این اقدامات کامل و کافی نباشند و خود کارکنان نیز باید گام هایی در جهت سلامت و حفاظت از خودشان بر دارند. اقداماتی که خود کارکنان نیز می توانند انجام دهند شامل شناسایی ، تشخیص و ارزیابی انواع سو ختگی ها ، یادگیری مطالب جدید و کاربردی در مورد رویه های سلامتی و ایمنی در برابر سوختگی ها و ارزیابی خطرات محل کار و تمرکز برای جلوگیری از آنهاست. (دوره اصول آتش نشانی در تبریز)

دوره اصول آتش نشانی در تبریز

دوره آتش نشانی در تبریز در مجتمع آموزشی آپادانا با هدف آشنایی پرسنل و کارکنان سازمان ها و شرکت ها با اصول صحیح استفاده از خاموش کننده های دستی جهت استفاده در مواقع بروز آتش سوزی تعریف شده است. یادگیری اصولی استفاده درست از کپسول های خاموش کننده، انتخاب درست کپسول اطفای حریق مناسب برای انواع آتش سوزی ها، نکات ایمنی مرتبط با استفاده، نصب و تعمیر و نگهداری اینگونه خاموش کننده های دستی از ویژگی های برجسته این دوره آموزشی است. (دوره اصول آتش نشانی در تبریز)(آموزش اصول آتش نشانی در تبریز)

برگزاری دوره های ایمنی و بهداشت صنعتی (HSE) در تبریز